Pracoholizm, uzależnienie od pracy, nadmierna koncentracja na aktywności zawodowej. Jakbyśmy tego nie określili i tak chodzi o pewien rodzaj uzależnienia, którego podłoże może być bardzo zróżnicowane. Spróbujmy zdefiniować czynniki, które mogą prowadzić do pojawienia się tej formy zależności.

Podłoże osobowościowe
Wśród konstelacji cech osobowości, które mogą predysponować jednostkę do rozwoju pracoholizmu, wymienia się:
*perfekcjonizm;
*drobiazgowość;
*nadmierną dbałość o szczegóły;
*zbyt silnie rozwinięte mechanizmy samokontroli.
Kiedy do tego dochodzi ambicja i wytrwałość w dążeniu do celu, problem może pojawić się błyskawicznie. Zwłaszcza, jeśli na horyzoncie nie ma aktywności alternatywnej lub w życiu osobistym coś idzie nie po naszej myśli.

Pracoholizm nadzwyczaj często rozwija się również o osób z niską samooceną. Uzależnienie od pracy prowadzić ma do osiągania kolejnych sukcesów, co z kolei przekłada się na akceptację w oczach innym. Tym sposobem chociaż przez chwilę czujemy się lepiej. Paradoksalnie to właśnie osoby z niską samooceną są często świetnymi pracownikami, którzy bez granic potrafią poświęcić się obowiązkom zawodowym.

Podobnie jest w przypadku osób, które odczuwają silny lęk przed poniesieniem porażki. Tym ten lęk jest silniejszy, tym obsesja pracy osacza coraz mocniej, pochłaniając z czasem bez reszty.

Środowisko pracy
Tym, co może zwiększać ryzyko rozwoju pracoholizmu, jest również środowisko pracy. O wiele częściej nadmierną koncentrację na aktywności zawodowej dostrzega się u osób, które wykonują tak zwany wolny zawód. Nie można zapominać, że to osoby, które są wydajne, aktywne, które pracują ponad miarę są cenione przez pracodawców. Jeżeli potrafisz zrezygnować z urlopu z rodziną na rzecz kolejnego wyjazdu służbowego, dla pracodawcy jesteś wręcz idealny! Co z tego, że z czasem twój partner coraz mniej dla ciebie znaczy, a dzieci już nawet nie płaczą, że kolejny wieczór nie ma cię w domu.

Ucieczka przed problemami
Typowym podłożem zatracania się w pracy są problemy osobiste. Spędzanie w pracy kolejnych godzin, poświęcane prywatnego czasu na wykonanie kolejnego projektu to najlepszy sposób na to, aby uniknąć często bolesnego angażowania się w codzienne problemy. W ten sposób udaje się ominąć trudne tematy, które trzeba omówić z partnerem. Do tego dochodzi satysfakcja na polu zawodowym, która spowodowana jest kolejnymi pochwałami ze strony szefa, który dostrzega twoje zaangażowanie. Problemy jednak nawarstwiają się, a w pewnym momencie i tak trzeba będzie stawić im czoła. Tylko wtedy rozwiązanie może okazać się jeszcze trudniejsze…

Zmiany społeczne
Praca od zawsze traktowana była jako ogromna wartość, którą należy cenić ze wszech miar. Dzisiaj ma jeszcze większe znaczenie. W dobie konsumpcyjnego modelu życia i wszechobecnego materializmu cenione są te osoby, które pracują więcej, a tym samym więcej zarabiają. Praca daje już nie tylko satysfakcję, ale umożliwia wyjazd na kolejne egzotyczne wakacje czy kupno najnowszego modelu samochodu. Tylko czy poświęcając się tak mocno pracy, mamy w ogóle czas na to, aby zarobione pieniądze wydać?

Poważny problem społeczny
Tak jak inne rodzaje uzależnień, tak również pracoholizm wymaga pomocy specjalisty. Leczenie jest w tym wypadku długotrwałym procesem, którego przejście nie jest łatwe. Niemniej jednak każdy uzależniony ma szansę do powrotu do normalnego życia. Pracoholik także.

Autor: Psycholog Katarzyna Krakowiak