Jednym z częstych problemów występujących u DDA – Dorosłych Dzieci Alkoholików, jest nadmierna kontrola w relacjach z innymi osobami. Jak można sobie z nią poradzić?

Syndrom Dorosłego Dziecka Alkoholików, wbrew pozorom, występuje u wielu osób. Duża część z nich nie zdaje sobie sprawy z tego, że ten problem także ich dotyka. Często zdarza się, że DDA nie zdają sobie sprawy z tego, że ich niepowodzenia życiowe wynikają właśnie z sytuacji w domu rodzinnym.

Wśród głównych cech DDA znajdują się między innymi:
• obawy przed nawiązywaniem bliskich kontaktów z innymi
• nadmierna wrażliwość albo obojętność
• reagowanie niepokojem w przypadku, gdy sprawy nie są pod kontrolą
• ignorowanie własnych potrzeb emocjonalnych
• zbyt krytyczne traktowanie samego siebie
• trudności w pojmowaniu tego, co jest normalne, i tego, co nie jest
• branie odpowiedzialności za wszystko
• problemy w realizowaniu własnych planów życiowych
• stałe poszukiwanie aprobaty

Kolejną z cech charakterystycznych u Dorosłych Dzieci Alkoholików jest również konieczność posiadania nadmiernej kontroli siebie oraz w relacjach z innymi osobami. DDA nie potrafi „wyluzować”, zawsze musi wiedzieć, co dzieje się w jej życiu czy z daną osobą, ponieważ wtedy czuje się najbardziej bezpiecznie. Gdy nie ma tej wiedzy, zaczyna się czuć niepewnie, może zaczynać panikować, ograniczać inne osoby, manipulować nimi. Jest jednak wiele sytuacji, na które nie mamy wpływu.

U Dorosłych Dzieci Alkoholików nadmierna kontrola może objawiać się różnorodnie, na przykład przez kontrolowanie własnego ciała, co może mieć formę kompulsywnych zachowań, wyniszczających ćwiczeń, bulimii czy anoreksji. Kontrola objawia się też często przez manipulowanie innymi, zakładanie różnych masek w stresujących sytuacjach, żądanie, aby inni się zmieniali i dostosowywali do oczekiwań osoby z syndromem DDA.

Jak odpuścić nadmierną kontrolę?
W terapii najważniejsze jest uznanie własnej bezsilności w obliczu większości wydarzeń oraz w stosunku do ludzi. Bardzo ważna jest przy tym świadomość, że możemy zmieniać jedynie samych siebie, a nie innych. Dzięki temu będzie można skupić się bardziej na sobie oraz na swoim życiu, a nie na życiu innych osób, które chcemy nadmiernie kontrolować.

Uznanie własnej bezsilności pozwoli na pozbycie się brzemienia nadmiernej kontroli, a przy tym unikniecie rozczarowań, krzywdy oraz niespełnionych oczekiwań, a także poczucia winy i lęków, które pojawiają się wtedy, gdy dochodzi do sytuacji zbyt dużej kontroli. Konieczna jest zmiana nastawienia do świata. Niekiedy niezbędne są też bardziej złożone zmiany w życiu na przykład zmiana obecnego otoczenia oraz znajomych. Jednocześnie można wyznaczyć sobie nowe cele, znaleźć jakieś interesujące zajęcie, aby potrzeba kontroli z czasem zaczęła zanikać.

Zlikwidowanie wewnętrznego przymusu do kontroli może być jednak bardzo trudne i wymaga czasu. W przypadku niektórych osób konieczna jest również terapia DDA przeprowadzona przez doświadczonego psychoterapeutę, której celem jest przywrócenie osoby z tym syndromem na odpowiednie tory.

Autor: Robert Butryn (psychoterapeuta)