Jak rozpoznać nerwicę natręctw?
Przymus mycia rąk 200 razy dziennie. Obsesyjne liczenie mijanych znaków drogowych.
Chodzenie po chodniku tak, by koniecznie mijać szczeliny. Sprawdzanie kilkadziesiąt razy dziennie, czy aby na pewno drzwi do mieszkania są zamknięte. I tak dalej, i tak dalej.
Nerwica natręctw ma różne oblicza i u każdego objawia się inaczej, zawsze jednak jest związana
z przymusem powtarzania określonych czynności.
Nerwica natręctw to tak naprawdę potoczna nazwa zaburzenia obsesyjno – kompulsywnego.
Może być objawem depresji, ale może też być z nią zupełnie nie związana. Skąd się bierze? Jak ją leczyć? Czy naprawdę jest taka straszna?
W nerwicy natręctw szczególną rolę odgrywa lęk. Jest on powiem podłożem powracających myśli i czynności. Jak wygląda to w praktyce? Osoba chora odczuwa przymus wykonywania pewnych czynności i wykonuje je regularnie, ponieważ panicznie boi się, że jeśli ominie choć jeden rytuał, stanie się coś złego. Jej, albo bliskim jej osobom.
Można by zatem uznać, że wystarczy takiej osobie wytłumaczyć i uświadomić, że jej działania są irracjonalne i nie mają wpływu na rzeczywistość. Nie jest to jednak takie proste.
Większość chorych jest bowiem świadoma tego, że ich myśli i czynności nie mają sensu (i to odróżnia nerwicę od psychozy – pacjentowi można wyjaśnić, że się myli, w psychozie ludzie są przekonani o swojej nieomylności). Jednak mimo tego, że zdają sobie sprawę z absurdalności swoich czynów, nie umieją przestać, nie potrafią się temu przymusowi przeciwstawić.
Co ciekawe, ilość kompulsji (czyli czynności i myśli wykonywanych obsesyjnie) jest praktycznie nieskończona. Ludzki mózg jest na tyle kreatywny, że czasami trudno znaleźć osobę o drugiej takiej samej kompulsji. Choć pewne są dość popularne, jak np. Częste mycie rąk.
Ten rodzaj zaburzenia może występować samodzielnie, ale może też współistnieć z zaburzeniami lękowymi, depresją, tikami, czy nawet schizofrenią.
Objawy nerwicy natręctw
Objawy można podzielić na somatyczne i psychiczne.
Do objawów somatycznych zaliczamy:
– bóle żołądka, brzucha, – drżenie rąk,
– zawroty głowy,
– potliwość,
– drętwienie dziąseł,
– uczucie „kuli w gardle”, – chrypka,
– bóle głowy,
– nudności.
Z kolei do objawów psychicznych możemy zaliczyć:
– stres,
– depresja,
– napięcie,
– derealizacja,
– depersonalizacja,
– obniżenie nastroju,
– poczucie bezradności.
Aby zdiagnozować nerwicę natręctw, uznaje się, że kompulsje muszą towarzyszyć osobie chorej przez co najmniej godzinę dziennie i utrudniać normalne funkcjonowanie.
Grupy ryzyka
Duże ryzyko zachorowania jest obserwowane u osób ze skłonnością do perfekcjonizmu, również u osób, które miały bardzo wymagających rodziców, czy uczęszczały do szkół o bardzo wysokim poziomie i wysokie wymagania (często zbyt wysokie), były częścią ich codzienności.
Przyczyny
Do tego zaburzenia mogą prowadzić zarówno czynniki tkwiące w psychice, jak i te biologiczne. Szczególnie narażone są jak wyżej, perfekcjoniści i osoby neurotyczne, wrażliwe i nieodporne na stres.
Do czynników biologicznych zaliczamy między innymi:
– niedobór serotoniny,
– uwarunkowania genetyczne,
– niewłaściwe funkcjonowanie pomiędzy półkulami mózgowymi.
Natomiast do czynników psychicznych zaliczamy:
– wszelkie traumy (żałoba, gwałt, molestowanie),
– złe wspomnienia z dzieciństwa,
– brak miłości i wsparcia ze strony rodziców,
– wysokie wymagania ze strony rodziców i środowiska (np. nauczycieli),
Leczenie
W leczeniu stosuje się przede wszystkim psychoterapię ( i ta jest często wystarczająca), jednak czasami łączy się ją z farmakoterapią. Często jednak wystarcza terapia w nurcie poznawczo – behawioralnym, by pomóc i wyeliminować objawy. Leki potrafią jednak odciążyć na jakiś czas umysł pacjenta, ponieważ działają przeciwobsesyjnie.
Nerwica jest w większości przypadków całkowicie uleczalna, jednak czasami, u niektórych pacjentów kompulsje mogą powrócić w okresach silnego stresu.