Trauma może mieć różne przyczyny. Jest to nagły uraz psychiczny, który pojawia się w sposób nieoczekiwany i może wywoływać zabrudzenia zarówno psychiczne, jak i somatyczne. W jaki sposób możemy podnieść się po traumatycznych wydarzeniach?

Ludzki mózg jest bardzo złożony i badacze aż do dnia dzisiejszego nie zbadali go całkowicie. Ma on główny wpływ na to, jak funkcjonujemy. Zapamiętane przez nas przeżycia i doświadczenia są tym, co kształtuje nas obecnie.

Widać to także na przykładzie traumatycznych wydarzeń, które mogą mieć różne przyczyny – napaść, wypadek komunikacyjny, gwałt, śmierć bliskiej osoby, przemoc w rodzinie, okoliczności związane z wojną, klęski żywiołowe, poronienie to tylko kilka z nich. Także kobieta mówiąca „mój mąż pije” może mieć traumę związaną z jego uzależnieniem.

Trauma i jej objawy
W sensie psychologicznym trauma jest stanem psychicznym wywołanym działaniem czynników zewnętrznych zagrażających zdrowiu i życiu, które prowadzą do powstania głębokich zmian w funkcjonowaniu. W efekcie takiego urazu zmiany te mogą być utrwalone, a powrót do poprzedniego stanu może być kłopotliwy.

Trauma może objawiać się na różne sposoby, między innymi na płaszczyźnie poznawczej, somatycznej, emocjonalnej, behawioralnej oraz społecznej. Z czasem może pojawić się zespół objawów, który nazywany jest stresem pourazowym. W przypadku ponownego zetknięcia się ze stresorem trauma może powrócić i znacznie utrudniać codzienne działanie.

Objawy traumy:
objawy poznawcze – obsesyjne myślenie o wypadku, poczucie dezorientacji, „dziury w pamięci” w stosunku do traumatycznego wydarzenia, przebłyski z wydarzenia
objawy somatyczne – bezsenność lub nadmierna senność, zmęczenie, wyczerpanie, objawy ze strony układu pokarmowego, zawroty głowy, kołatanie serca, zmiana ciepłoty ciała, odrętwienie
objawy emocjonalne – poczucie bezradności, zagubienia, wybuchy gniewu, ataki paniki, niepokój, skrajne zmiany nastroju, depresja, myśli samobójcze, poczucie bycia w niebezpieczeństwie
objawy behawioralne – trudności w orientacji w czasie i przestrzeni, brak energii do życia, unikanie bodźców lub skojarzeń z wydarzeniem traumatycznym, utrata kreatywności, nadmierna czujność
objawy społeczne – izolacja społeczna, ogólny lęk, brak zaufania, trudności w kontaktach z innymi

Objawy traumy mogą pojawić się bezpośrednio po wystąpieniu zdarzenia, ale mogą również pojawić się po jakimś czasie, na przykład w obliczu ponownego wystawienia na stresor traumatyczny.

Leczenie traumy
Gdy powyższe objawy nasilają się i nie pozwalają na normalne funkcjonowanie, warto skontaktować się z fachowcami. Obecnie dwoma najczęściej stosowanymi metodami leczenia są psychoterapia poznawczo-behawioralna oraz farmakoterapia. W niektórych przypadkach wystarcza tylko psychoterapia, w innych łączona jest ona z farmakoterapią.

Leczenie traumy polega głównie na przepracowaniu swoich myśli, uczuć oraz wyobrażeń dotyczących wydarzenia. Im szybciej przystąpi się do leczenia, tym lepsze efekty można uzyskać. Czas trwania terapii również jest indywidualny. Zwykle rekomendowane jest o 8 do 12 spotkań z psychoterapeutą.

Autor: Robert Butryn (psychoterapeuta)