Utrata kontroli nad spożywaniem alkoholu zawsze jest trudną sytuacją, która szybko przeistacza się w poważny problem. Problem ten dotyka zarówno samą osobę uzależnioną – alkoholika, jak i osoby współuzależnione – osoby z rodziny alkoholika lub inni mu bliscy. Dla każdego problem ten jest swoistym ciężarem, jednak dla dziecka nabiera on dodatkowej wagi.

Każde dziecko ma podstawowe, nienaruszalne prawa zapisane w Deklaracji Praw Dziecka: prawo do zdrowego i normalnego rozwoju fizycznego, umysłowego, moralnego, duchowego i społecznego, w warunkach wolności i godności; powinno ono rosnąć pod ochroną i odpowiedzialnością rodziców, a w każdym razie w atmosferze życzliwości oraz bezpieczeństwa. Dzieci mają przede wszystkim prawo do tego, aby być dziećmi. Ma prawo przeżywać swoje dzieciństwo radośnie i bez konieczności martwienia się za dorosłych. To są prawa, które przysługują każdemu dziecku, kiedy przychodzi na świat. Rzeczywistość jest jednak często inna, zwłaszcza w rodzinie gdzie, choć jedna osoba – (mama lub tata) jest alkoholikiem.

Dorośli sprawują niemal zupełną władzę nad swoim dzieckiem. Małe dziecko jest słabe, więc zależne i bezbronne, potrzebuje pomocy, wsparcia osoby dorosłej. Co się dzieje, gdy jego podstawowe potrzeby nie są zaspokajanie przez rodziców, jego prawa nie są przestrzegane? Dzieci w takiej rodzinie muszą same się sobą zajmować, mogą liczyć tylko na siebie.

Dzieci te żyją w okolicznościach, kiedy to nie mogą przewidzieć reakcji rodziców, gdyż raz rodzice się kochają, a raz nie mogą patrzeć na siebie; raz rodzic przytuli, gdy jest źle, innym razem za to samo, za co wcześniej pochwalił – teraz skrzyczy. Uzależniony rodzic kolejny raz obiecuje poprawę, przeprasza, tłumaczy się, po czym nie dotrzymuje słowa i po raz kolejny pije, obwiniając innych za swoją „konieczność” picia.

Dziecko może zacząć wierzyć w to, że to one jest winne piciu rodzica, przez jego zbyt głośną zabawę, niechcące trzaśnięciem drzwiami, swoje zachowanie, to co zrobiło lub czego nie zrobiło – myśli: “rozdrażniłem go, pije przeze mnie”. Dziecko bierze na siebie znaczną część odpowiedzialności za rodzica: „jeśli będę inaczej się zachowywał, to tato/mama nie będzie miał powodu do picia”.

W rodzinie alkoholika dziecko nie znajduje oparcia w żadnym z rodziców. Rodzic alkoholik, gdy jest trzeźwy podejmuje wobec niego zobowiązania: “pójdziemy w niedzielą na lody/do kina “, “kupię ci tą lalkę/samochód” itp. jednak te obietnice rzadko są spełniane. Gdy rodzic jest trzeźwy i zachowuje się poprawnie, czasami nawet wspaniale, dziecko nie wie czy może mu mimo wszystko tym razem zaufać. Natomiast kiedy jest pijany i bywa wściekły, bezwzględny, dziecko jest zdezorientowane – nie wie, który rodzic jest prawdziwy? Natomiast rodzic niepijący najczęściej jest skoncentrowany na swoim pijącym partnerze, na tyle, że nie ma sił i czasu na zajmowaniu się dziećmi, żeby zaspokajać ich potrzeby. Wobec tego dzieci alkoholika czują się niechciane, niepotrzebne, niekochane.
Stopniowo rodzina alkoholika zaczyna się izolować się od ludzi, aby nie prowokować dopytywania się. Dziecko nie rozumie, dlaczego jego rodzina jest „inna”. Dla dzieci z rodziny alkoholika całym światem staje się picie lub abstynencja rodzica – przecież od tego, w jakim rodzic jest stanie zależy nastrój całej rodziny, a tym samym samopoczucie dziecka.

Stan nieustannego strachu, stresu, niepewności i niedowierzanie rodzicom oraz braku bezpieczeństwa sprawia, że dzieci ograniczają swój rozwój w każdej sferze. Nie oznacza to jednak, że są skazane na patologię, że przegrali życie, szansą na poradzenie sobie jest spotkanie kogoś, kto pomoże im zrozumieć chorobę alkoholową to, co ich spotkało i okaże zainteresjkowanie, w formie profesjonalnej terapii i poradnictwa, grupy wsparcia. Pomocne są bardzo spotkania z innymi dziećmi alkoholików mające podobne doświadczenia. Potrzebują kogoś, komu będą mogły szczerze opowiedzieć o swoim życiu, przed kim będą mogły się otworzyć, komu będą mogły zaufać i ich nie zawiedzie, kto pozwoli im przestać się wstydzić i czuć winnymi. Istotna jest praca nad poczuciem własnej wartości, nad budowaniem własnej pozytywnej samooceny.

Ważne jest, by dzieci alkoholików dowiedziały się, że:
-nie są same, że jest wiele dzieci, których rodzice piją, że są osoby, na które mogą liczyć;
-w żaden sposób nie są winni choroby rodzica, nawet, jeśli kiedykolwiek słyszeli takie zarzuty;
-to, że ich rodzic pije nie znaczy, że ich nie kocha;
– mają prawo do szczęśliwego życia;

Dzieciństwo spędzone w rodzinie alkoholowej pozostawia wiele śladów w psychice dziecka, traumatyczne doświadczenia mają negatywny wpływ na jego rozwój. Niezwykle ważne jest jak najwcześniejsze objęcie pomocą dzieci z rodzin alkoholowych, gdyż one są niewinnymi bezbronnymi ofiarami choroby alkoholowej jednego bądź obu rodziców.