Nie każdy z nas zna to słowo, ale na pewno każdy nas spotkał się z tym, co się pod nim kryje – prokrastynacja, ponieważ to właśnie o niej mowa, to tendencja utożsamiana z opóźnianiem, odwlekaniem czy przekładaniem czegoś na później. Gdy również często zostawiasz coś na ostatnią chwilę, prokrastynacja dotyczy także ciebie!

Osoby mające trudności z realizacją zadań na czas często charakteryzuje prokrastynacja. Nie musi to jednak wcale oznaczać, że to zawsze spóźnialscy. Czasami po prostu odkładają zadanie na ostatni moment i są w stanie je zrealizować, ale jest to okupione dużym stresem.

Mechanizm prokrastynacji jest dość prosty. Gdy przekładamy daną czynność na później, pojawia się początkowo ulga, że nie musimy zaczynać od razu, że możemy swój czas poświęcić na coś bardziej interesującego dla nas i przyjemnego. Odkładaniu spraw na później może towarzyszyć przeświadczenie, że jutro będzie lepiej. Jeśli następuje uświadomione sobie konieczności wykonania konkretnego zadania, pojawia się stres i strach, że jednak nie wystarczy czasu na jego realizację.

Skąd bierze się prokrastynacja?
Neurobiolodzy wskazują, że prokrastynacja jest efektem rywalizacji pomiędzy układem limbicznym odpowiadającym za dążenie do otrzymania szybkiej nagrody oraz korą przedczołową, która z kolei jest odpowiedzialna za koncentrację, uwagę, postrzeganie czasu, zarządzanie sobą.

Istnieje wiele przyczyn prokrastynacji. Zalicza się do nich między innymi zaburzenia osobowości, fobie społeczne, ADHD czy zaburzenia depresyjne, ale u większości osób to chęć uniknięcia frustracji, ochrona poczucia własnej wartości, lęk przed porażką.

Prokrastynację głównie kojarzymy z pracą, ale może ona dotyczyć też innych sfer życia. Na przykład kobieta tworząca na forum temat „żona alkoholika pomoc”, ale niekorzystająca z otrzymanych porad także może mieć problemy z prokrastynacją.

Jak wyleczyć się z prokrastynacji?
Generalnie, prokrastynacja nie jest stanem, który wymaga od nas leczenia z użyciem środków farmakologicznych. W razie patologicznej prokrastynacji stosuje się głównie metody terapeutyczne.

W większości przypadków wystarczy jednak odrobina mobilizacji, motywacji oraz chęć zmiany, aby nieodkładanie zadań do wykonania na później stało się przyzwyczajeniem.

Praktyczne porady – jak walczyć z prokrastynacją?
-nie wyznaczaj sobie zbyt dużych zadań do wykonania, podziel je na mniejsze części i dobierz realny termin ich wykonania
-korzystaj z kalendarzy lub odpowiednich programów czy aplikacji, które pomogą ci w dotrzymywaniu odpowiednich terminów
-realizację projektu zacznij od najcięższych zadań, natomiast na koniec zostaw te najlżejsze
-w razie potrzeby poproś o pomoc w wykonaniu swojego zadania, szukaj wsparcia w innych
-proś o informacje zwrotne dotyczące wykonania konkretnego zadania, w ten sposób zwiększysz swoją motywację, a uwagi pomogą ci na zniwelowanie błędów
-pracuj w uporządkowanym miejscu pracy, aby nic wokoło cię nie rozpraszało
-dbaj o swoją kondycję psychofizyczną – uprawiaj sporty, dbaj o dobry nastrój
-stosuj metodę kanapkową, czyli przeplatanie czynności przyjemnych z obowiązkami, na przykład praca – przyjemność, praca – przyjemność
-zmniejsz wpływ czynników mogących odwieść cię od realizacji zadania, na przykład wycisz telefon
-wynagradzaj się za swój wysiłek i determinację

Autor: Robert Butryn (psychoterapeuta)